13. PARMAK EMME - TIRNAK YEME
TIRNAK YEME
Tırnak yeme bir güvensizlik belirtisi olarak kabul edilir. Daha çok baskı altına alınmış heyecanlarla ilgili olup, onaylanmayan bir davranış olduğu anlaşılınca çocuk tarafından kökleştirilir. Nedenleri;
- Aile içinde baskılı ve otoriter bir eğitimin uygulanması;
- çocuğun sürekli azarlanarak eleştirilmesi;
- kıskançlık, yetersiz sevgi ve ilgiyle gelen sıkıntı, gerginlik;
- Aile içinde tırnak yiyen bir modelin olması;
- Anne babanın geçimsizlikleri ve sık sık kavga etmesi;
- Anne babanın aşırı kaygılı olması; çocuğun aşırı korunup kollanması;
- Kardeşler arasında ayrım yapılması
3-4 yaşlarından önce sıklıkla rastlanmaz. Ender olarak 15 aylık gibi erken bir dönemde görülebilir. Tırnak yeme davranışı olaylara bağlı olarak gelişebilir. Çocuğu ruhsal ve fiziksel olarak tehdit eden herhangi bir durum bu davranışı göstermesine yol açar.
ANNE-BABAYA ÖNERİLER
- 3-4 yaşlarına kadar alışkanlık görmezden gelinmelidir.
- Evde huzurlu bir ortamın sağlanması ve çocuğun kendini güvende hissedebilmesi gerekmektedir.
- Eğer 4 yaşından sonra devam ediyorsa, bu alışkanlığı kazanmasına neden olan etmenler araştırılmalıdır.
- Çocuğun gururunu okşayarak tırnak yemenin onu ne denli çirkin yapabileceği telaşsız bir şekilde anlatılmalıdır.
- Çocuğa manikür pedikür malzemesi alınarak tırnaklarının bakımını kendinin üstlenmesi sağlanmalıdır.
- Ailede otoriter ve hoşgörüsüz bir tutumla yaklaşılmamalıdır.
- Parmağa acı biber sürme, eldiven takma gibi davranışlardan kaçınılmalıdır.
PARMAK EMME
Parmak emme, normal gelişim gösteren çocuklarda herhangi bir psiko-patolojik etmen olmaksızın, 3-4 yaşlarına kadar görülen bir olgudur. Zararsız bir davranış olan parmak emme hemen hemen bebeklerin tümünde rastlanır. Bunun en önemli sebebi bebeklerin parmak emmeyi ana rahminde öğrenmiş olması ve doğuştan gelen en büyük reflekslerden birinin de ‘emme refleksi’ olmasıdır. Çoğunlukla anne-babaları huzursuzluğa düşüren parmak emme olayı bazı durumlarda daha yoğun ve sık görülür. Öyle ki, bebeğin parmağı zamanla aşınmaktan hassaslaşmaya, rengi de koyulaşmaya başlar. Bebekler parmak emmeyi zamanla genelleştirirler. Oyuncak bebeklerini, battaniye uçlarını, atkı uçlarını ve çeşitli eşyaları emmeye başladıkları dikkatimizi çeker.
3 yaşına kadar, çocuğu parmak emme alışkanlığından vazgeçirmeye yönelik harcanan çabalar çocuk tarafından dirençle karşılanır. Genellikle 18. ay dolaylarında azalması beklenen parmak emmenin 4 yaşına doğru kaybolması beklenir. En geç 5-6 yaşlarında sona erdiği takdirde, parmak emmenin bir zararı olmaz. Ancak bu davranış devam ederse, dişlerde deformasyona sebep olur.
Parmak emme alışkanlığının nedenlerinden biri psikolojik sorun ve gerginliklerdir. Yeni bir kardeşin gelişi çocukta bir gerilemeye(regresyon) yol açarak böyle bir alışkanlığın başlamasına yol açabilir. Cıvıldayan, emekleyen, parmak emip tırnak yemeye başlayan çocuk bu tür bebeksi hareketlere geri dönerek kaybettiği ilgiyi bu yolla kazanacağını düşünebilir.
ANNE-BABAYA ÖNERİLER
- Olayı telaşa kapılmadan sabırla karşılamak ve sürekli ilgilenmekten kaçınarak, çocuğa bu alışkanlığın bebekçe bir davranış olduğu, başkalarının gözüne hoş görünmeyeceği basit bir dille anlatılmalıdır.
- Aile içinde sürekli aynı alışkanlık konu edilerek, dikkatler çocuğun üzerine çekilmemelidir.
- Çocuğun parmak emme alışkanlığı yüzünden anne ve baba telaşa kapılmamalıdır.
- Çözüm amacıyla çocuk sürekli eleştirilmemelidir. Çocuğun ilgisi başka yönlere çekilmelidir.
- Çocuk ürkütülmeden, hatta onunla beraber emme taklidi yapılarak çocuğun duyguları anlaşılmaya çalışılmalıdır.
- Anne baba çocuğa sevildiğini ve ilgilenildiğini hissettirmelidir.
- 5-6 yaşına kadar tolere edilebilen bu tür davranışlar bu yaşlardan sonra hala devam ediyorsa çocuğun ruhsal bir problemi olabileceği düşünülmeli ve bir uzmandan yardım istenmelidir.