17. BOŞANMA VE ÇOCUĞA ETKİLERİ

 BOŞANMA VE ÇOCUĞA ETKİLERİ

Aile çocuğun kişiliğinin biçimlendiği bir ortamdır. Çocuk fiziksel gereksinimleri başta olmak üzere sevme, sevilme, güven ve anlayış gibi temel gereksinimlerini aileden karşılar.  Anne babanın çocukla ilişkisi kadar birbiriyle olan ilişkisi de çocuğu olumlu ya da olumsuz yönde etkiler. Çocuk annesini ve babasını birlikte görmek ister ve anne- baba birlikte olduğunda mutlu olur ve bundan dolayı “boşanma”  çocuk için her zaman bir stres faktörüdür. Bir yandan da, unutulmaması gereken bir nokta vardır; çocuğun sağlıklı gelişimi için önemli olan anne babanın aynı evde oturmalarından çok kurduğu ilişki biçimidir.  Eğer bu ilişki biçimi bağlarını sevgi ve saygıdan koparmışsa, devam eden evlilik, çocuk için boşanmadan daha zarar verici olabilir.

Çocuklar anne babalarının ayrılmasına ve boşanmasına suçluluktan (sorumlunun kendileri olduğu duygusu) kızgınlığa (anne babadan birini ya da her ikisini suçlama) ve yadsımaya (hiçbir şey olmamış gibi davranma) kadar değişen çeşitli biçimlerde tepki gösterirler.Bu tepkiler ailedeki kopukluğun süresine,

anne babanın durumu ele alışına, söz konusu çocuk ya da çocukların cinsiyetine ve yaşına bağlı olarak değişecektir.

Okul öncesi çağdaki çocuklar anne babalarının ayrılmasına uyum sağlamada özellikle güçlük çekerler, çünkü çoğu zaman  ayrılmanın nedeninin kendilerinin kötü olmaları olduğuna inanırlar. Okul çağındaki çocuklar ise genellikle okulda uyumsuz davranışlar gösterir ya da öğrenme sorunları yaşar.

Boşanma Sürecinde Çocuğu Strese İten Nedenler

1)Aile İçi Düzenin Değişeceği Kaygısı: Boşanma ile ev içi sorumluluklarında birçok değişiklikler doğacaktır. Çocukların en büyük korkularından biri değişimdir.

2)Bağlılığın Kaybı: Çocuklar başta ana-babaları olmak üzere kardeşlerine, evlerine bağlılık geliştirirler. Bu ilişkilerdeki zorunlu değişiklikler onları sıkıntıya sokabilir.

3)Terk Edilme Korkusu: Çocuk anne veya babasından birini kaybettiğinde diğerini de kaybetme korkusu yaşar.

4)Suçluluk: Çocuk ayrılıktan dolayı kendini suçlayabilir.

5)Anne-Baba Arasındaki Düşmanlık: Anne-baba arasındaki gerginlikler ve tartışmalar, çocuğun kendisini sinirli ve yalnız  hissetmesine neden olabilir.

Gelişim Dönemlerine Göre Çocuklar Boşanmayı Nasıl Algılar Ve Tepki Verir?

1-3 Yaş

Nasıl Algılar: Ana-babadan birinin taşındığını anlar. Ama nedenini anlayamaz.

Olası Tepkiler: Daha fazla ağlama,

uyku problemleri, altına kaçırma, öfke patlamaları, ısırma, parmak emmenin yeniden başlaması.

Olması Gereken Ebeveyn Tutumları: Günlük yaşamını eskisi gibi sürdürmek, sürekli kaygılı görünmekten kaçınmak, çocuğa güvende olduğunu hissettirmek.

3-6 Yaş

Nasıl Algılar: Boşanmanın anlamını bilmemekle birlikte, anne ve babadan birinin hayatında aktif olmadığını fark eder.

Olası Tepkiler: Yaşananlardan kendini sorumlu hisseder, birlikte yaşadığı ebeveynine karşı öfkelidir, gece kâbusları görebilir, uyku düzeninde problemler yaşayabilir.

Olması Gereken Ebeveyn Tutumları:

Ayrı olduğu ebeveyni istediği zaman görebileceğine dair güven vermek ve bunu düzenli olarak gerçekleştirmek. Boşanmadan onun sorumlu olmadığını ve bakımının sürekli yerine getirileceğini anlatmak. Çocukla, anne ve baba olarak ayrı zamanlarda farklı etkinliklerde buluşmak (sinema, tiyatro, piknik vb). Çocuğun duygularını ifade olanağı bulabileceği doğal ortamlardan yararlanmak.

Öneriler…

1)    Alınan boşanma kararı ve boşanma sonrası değişiklikler çocuğa, anne ve babanın her ikisi tarafından açık ve yalın bir dille anlatılmalı.

2)    Boşanmanın hemen ardından kent veya ev değiştirme, bakıcı değiştirme, yeni bir evlilik gibi yaşam değişiklikleri ertelenmelidir. Özellikle yeni bir evlilikle ilgili girişim, aradan bir yıl geçmeden, boşanma kesinlik kazanmadan başlatılmamalıdır.

3)    Çocuktan ayrı kalacak eş, evden kademeli olarak ayrılmalıdır.

4)    Eşler, boşanmanın çocuk üzerinde yarattığı olumsuz etkilerin yanında, kendi yaşadıkları olumsuz duyguları göz ardı etmemeli, gerekirse profesyonel yardım almalıdır.

5)    Boşanmayla ilgili konuşmalarda eşinizi suçlamaktan kaçının. Bu çocuğunuzun, annesine ya da babasına öfke duymasından ve ilişkilerinin bozulmasından başka bir işe yaramayacaktır.

6)    Anne ve baba çocuğu kendi yanlarına çekmek için aşırı sevgi gösterilerinden kaçınılmalıdır.

7)    Uzlaşılamayan konularda çocuğu taraf tutmaya zorlamayın.

8)    Evlilik rutinlerinizi, boşandıktan sonra kademeli olarak bitirin.