7. 2 YAŞ SOSYAL- DUYUŞSAL- PSİKOMOTOR- FİZYOLOJİK GELİŞİM
FİZİKSEL GELİŞİM
Fiziksel gelişim diğer tüm gelişim alanları gibi bireysel değişiklik gösterse de burada ortalama değerleri belirteceğiz.
0-2 yaş döneminde boyda ve kiloda hızla artış görülür. Bu artış 2 yaşın sonuna doğru önceki döneme göre nispeten yavaşlar. Çocuğunuzun olması gereken ortalama değerlerini aşağıdaki formüllerden takip edebilirsiniz:
BOYU:
Doğumda .............. 48 - 54 cm
1. yılda.................. 25 - 30 cm uzar.
2. yıldan itibaren boy artışı:
Boy (cm) = 5 x Yaş + 80
Örnek: 4 yaş için = 5 x 4 + 80 = 100 cm
KİLOSU:
Doğumda .......... 2500 - 4300 gram
Bebek, ilk 6 ay günde 20 - 30 gram (haftada 150 - 250 gr),
6. aydan itibaren günde 15 - 20 gr ( haftada 100 - 200 gr) alır.
1. Yaş................ Doğum ağırlığı x 3
2. Yaş................ Doğum ağırlığı x 4
2. yıldan itibaren ağırlık artışı:
Ağırlık (kg) = 2 x Yaş + 8
Örnek: 4 yaş için = 2 x 4 + 8 = 16 kg
2 yaşını tamamlamış çocuklar fiziksel olarak bağımsızlık kazandıkları için sürekli hareket halindedir ve kolay yorulurlar. Tuvalet ihtiyacında daha bağımsızdırlar, ancak hala biraz yardıma ihtiyaçları olabilir. Geceleri uykuya yatırmak biraz zorlaşabilir. 2+ yaşındaki çocuklar fiziksel olarak şunları yapabilir durumdadır:
- Düşmeden koşabilir ve tırmanır.
- Tek başına merdiven iner ve çıkar.
- Ayak ucuna basarak yürümeyi becerebilir.
- 3 – 5 küpü üst üste koyar.
- Rastgele çizgiler çizerken artık kontrollü yazmaya başlar.
- Büyük butonları açıp kapatabilir.
- Rahatlıkla çömelip kalkabilir.
- Geri geri yürüyebilir.
- Eşyaları çekip itebilir.
PSİKOMOTOR GELİŞİM
Bu dönemde çocukların etkinlik düzeyleri çok yüksektir. İlgilerini çok çeken bir etkinlik yapmadıkça, uzun süre bir yerde oturmazlar. Büyük kaslarını küçük kaslarından daha iyi kullanırlar. Örneğin;
- Üç tekerlekli bisiklete binebilirler.
- Bir adım atarak merdiven çıkabilirler.
- Tek ayak üzerinde durabilirler.
- Ayakkabılarını genelde ters giyerler, ancak bağcıklarını bağlayamazlar.
- Küpleri üst üste koyabilirler.
- Yuvarlak çizgilere geçiş gözlenir.
- Ana renkleri tanıyabilirler.
- Görme duyumu tam gelişmemiştir. Göz ve küçük kasların tam olarak olgunlaşmaması nedeniyle bazı etkinlikleri yapamazlar yada uzun zamanda yaparlar. Bu dönemde çocuklar iyi seçilmiş aletler ve etkinliklerle denge, koordinasyon ve hız kazanabilirler.
- Düğmelerini açabilirler.
- Bir bardak suyu taşıyabilirler.
- Yürürken engelleri adım atarak rahatlıkla geçerler.
SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM
Çocuk, yaşamının ilk iki yılında gösterdiği hızlı gelişimle ikinci yılın sonunda birçok açıdan bağımsız olur. Heyecanlarını göstermeye, kendisini özerk bir varlık olarak tanımaya başlar. Kendisini kanıtlamaya çalışır. Yetişkinlerle basit faaliyetlerde bulunsa bile artık edilgenlikten kurtulmuş, faaliyetlere katılan sosyal ve etken bir üyeye dönüşmüştür. Dolayısıyla 2+ yaş çocuğunun tüm becerilerini özgür olma, bağımsızlık kazanma duyguları büyük ölçüde etkiler. Bu dönemde çocuklar duygusal ve sosyal olarak;
- Engellendiğinde karşı çıkar ve söz dinlemezler.
- Sahip olduğu şeyleri kararlılıkla korurlar.
- Benmerkezcidirler. Herkesin kendileri gibi düşündüğünü ya da hissettiğini sanırlar. Empati geliştiremezler.
- İsteklerini erteleme veya duruma göre değiştirme anlayışları yeterince gelişmemiştir.
- Evcilik oynarlar, böylece yaşam içindeki sosyal rolleri prova ederler.
- Ev işlerine yardım edebilirler.
GELİŞİM DÖNEMLERİNDE ÇOCUĞUNUZU DESTEKLEMEK İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ?
- Çocuğunuza değer verin. Bu onun benlik saygısını geliştirecektir.
- Çocukla iletişim çok önemlidir. Sağlıklı iletişim kurabilmek için, ona karşı “sen” dilini değil “ben” dilini kullanın.Örneğin; “Sen kötü bir çocuksun” yerine, “Böyle davranmam beni çok rahatsız ediyor” gibi.
- Çocuğunuza iyi birer model olun. Çocuğunuzun duygusal yönden onaylamadığınız davranışlarına her zaman tepki vermeyin ve görmezlikten gelin.
- Onu sorumluluk almaya özendirin. Bunun için olumlu pekiştireçler kullanın.
- İnatlaştığı durumlarda, istediğinizi anlattıktan sonra bir süre bekleyerek sakinleşin ve durumu anlaması için zaman tanıyın.
- Sizinle inatlaştığında dikkatini olumlu bir yöne yöneltebilirsiniz. İstediği oyuncağı almadığını için bağırıyorsa geçen bir kediyi ya da ilgisini çekebilecek herhangi bir şeyi göstererek dikkatini dağıtın.
Çocuğunuza sonsuz alternatifler yerine sınırlı seçenekler sunun. Sabah uyandığında “Hangi kazağını giymek istersin” diye sormak yerine “Kırmızı kazağını mı, yoksa yeşil kazağını mı giymek istersin?” diye sorun. Böylece çocuğunuz kendisine değer verildiğini düşünerek seçeneklerden birini daha kolay kabul edecektir.
- Çocukların rahatlıkla alıp kullanabilecekleri yerlere oyuncaklarını yerleştirmelerini sağlayın.
- İçerisine şekilleri yerleştirebilecekleri şekil kutuları verebilirsiniz.
- Çocuklarınıza 2-5 dakika sürecek kısa hikayeler okuyun.
- Çocuklarla okulda öğrendikleri ya da sizlerin öğrettiği şiir ve parmak oyunlarını tekrarlayın.
- Çocukların kullanabilmeleri amacıyla, dramatik oyun köşesinde şapka, çanta, küpe gibi aksesuarlar bulundurun.
- Çocukların kendilerini görebilecekleri yerlere aynalar asın.