Tıbbı Dokümantasyoncu ve Sekreter
TANIM
Tıp ve sağlık teknolojisinin çeşitli dallarında yapılan bilimsel araştırmalarda elde edilen bulguların derlenmesi, düzene konması ve araştırıcıların hizmetine sunulması konularında çalışan kişidir.
GÖREVLER
Çalıştığı hastanelerde yatak ve tedavi olanakları, giriş yapan hastaların çeşitli birimlere dağılımı, yapılan tedavinin türü, süresi, şifa ile taburcu olan veya ölenlerin vb. sayılarını toplar, düzenler ve ilgililerin hizmetine sunar, Çalıştığı hastane veya sağlık kuruluşunun verimlilik, yatak kapasitesi, doğum hızı, ölüm oranı vb. konulardaki periyodik istatistik cetvellerini derler ve araştırıcıların hizmetine sunulması için düzene koyar, Tıp alanında yapılan bilimsel araştırmalarda elde edilen bulguları derler, düzene koyar, Hastanelerde hasta kaydı ve taburcu işlemlerini yapar, ilgili bölüm veya doktorlara gönderir, Tıbbi raporları yazar, Hastane arşivini baştan kurup düzenleyebilir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Kağıt, kalem gibi büro malzemeleri, Bilgisayar, daktilo, dikte cihazları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Tıbbi dokümantasyoncu ve sekreter olmak isteyenlerin; El ve parmakları, görme ve işitme organları sağlam, Ayrıntıyı algılayabilen, Dikkatli, düzenli Kurallara uyan, sorumluluk sahibi, Kapalı ortamlarda oturarak çalışmaktan hoşlanan, Sabırlı ve insanlarla rahat iletişim kurabilen kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Tıbbi dokümantasyoncu ve sekreter hastanelerde hasta dosyaları arşivinde, polikliniklerde, servis sekreterliklerinde ve bürolarda görev yaparlar. Hastane personeli ve hastalarla yakın ilişki içerisindedirler. Çalışma ortamı kalabalık ama temiz ve gürültüsüzdür. Hasta yatırma veya taburcu etme işlemleri ile ilgili birimlerde çalışan sekreterler isteklerini ifade edemeyen veya isteklerinin hemen yapılmasını isteyen hasta sahipleri veya yakınlarına durumu açıklamakta zorluklarla karşılaşabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi aşağıdaki üniversitelerin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının "Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik" bölümü ve Sağlık Meslek Liselerinin "Tıbbi Sekreterlik" bölümlerinde verilmektedir.
Çukurova Üniversitesi(Adana) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Afyon Kocatepe Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Aksaray Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Gazi Üniversitesi (Ankara) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Hacettepe Üniversitesi (Ankara) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Hacettepe Üniversitesi Polatlı Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Adnan Menderes Üniversitesi (Aydın) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Balıkesir Üniversitesi İvrindi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Batman Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Uludağ Üniversitesi (Bursa ) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Pamukkale Üniversitesi (Denizli) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Dicle Üniversitesi (Diyarbakır) Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Trakya Üniversitesi (Edirne) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.
Fırat Üniversitesi ( Elazığ) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Erzincan Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Atatürk Üniversitesi (Erzurum) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Atatürk Üniversitesi( Erzurum) Narman Meslek Y.O
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Gaziantep Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
İstanbul Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Dokuzeylül Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Ege Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Erciyes Üniversitesi(Kayseri) Halil Bayraktar Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Kocaeli Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
İnönü Üniversitesi (Malatya) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Celal Bayar Üniversitesi (Manisa) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Mersin Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Muğla Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Niğde Üniversitesi Zübeyde Hanım Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Sakarya Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Ondokuz MayısÜniversitesi(Samsun) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Siirt Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Cumhuriyet Üniversitesi (Samsun) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Harran Üniversitesi (Şanlıurfa)Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Gaziosmanpaşa Üniversitesi (Tokat) Erbaa Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Gaziosmanpaşa Üniversitesi (Tokat) Turhal Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Karadeniz Teknik Üniversitesi (Trabzon) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Yüzüncüyıl Üniversitesi (Van) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Başkent Üniversitesi (Ankara) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Fatih Üniversitesi (İstanbul) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
Okan Üniversitesi (İstanbul) Sağlık Hizmetleri Meslek Y.O
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLAR
Meslek liselerinin; Tıbbi Sekreterlik, Tıp Sekreterliği, Büro Yönetimi ve Sekreterlik bölümlerinden mezun olanlar "Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik" ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Ortaöğretim Başarı Puanları, okul türleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Bölge'leri (METEB) ve mezuniyet yılları dikkate alınarak kontenjan dahilinde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve YGS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavına (YGS) girmeleri ve yeterli "YGS-3" puanı almaları gerekir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik programı liseden sonra 2 yıl, Sağlık Meslek Lisesi Tıbbi Sekreterlik bölümü ise ilköğretimden sonra 4 yıldır.
Tıbbi Dökümantasyon ve Sekreterlik programının;
1. Yıl: Psikoloji, Biyoistatistik, Bilgisayar, Anatomi, Fizyoloji, Mikrobiyoloji, Farmakoloji, Histopataloji, Tıbbi Terminoloji, Daktilografi, Hastalık Bilgisi, Stenografi, Halk Sağlığı ve Tıbbi Deontoloji, İlk Yardım,
2. Yıl: Tıbbi Dokümantasyon ve Arşiv Bilgisi, Daktilografi, Araştırma Teknikleri, Stenografi, Halkla İlişkiler, Tıp Kütüphaneciliği, Sağlık Yönetimi, Büro Teknikleri ve Yönetimi gibi meslek dersleri ile 1. ve 2. sınıflarda Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi, Türk Dili,Yabancı Dil, Güzel Sanatlar ve Beden Eğitimi gibi kültür dersleri okutulur. Programda eğitim teorik ve pratik olarak verilmektedir. Özellikle Bilgisayar ve Daktilografi dersleri uygulamalı yapılmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİ
Hastane arşivlerinin mimari yapıları, raf düzeni, dosyalama usulleri, indexleme usulleri, depolama usulleri, arşiv malzemesinin zararlılara karşı korunması, arşiv bütçesinin hazırlanması, hastanelerde bulunması gereken tıbbi kayıt komisyonlarının sekreterya hizmetlerinin nasıl yapılması gerektiği konularında da teorik ve pratik çalışmalar yapılmaktadır. Uygulama derslerinde dikte cihazlarının nasıl kullanıldığını, bilgisayarda windows ve windows altında çalışan programları özellikle access, word ve write programlarını öğrenir.
EĞİTİMİN SONUNDA ALINAN BELGE -DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara "Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Ön lisans diploması ve "Tıbbi Dokümantasyoncu ve Sekreter" unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Üniversite hastaneleri, devlet hastaneleri, sağlık ocakları, özel hastane ve kliniklerde, özel muayenehane hekimliklerinde, tıbbi yazılım (tıbbi dergi, bülten, abstrak vb.) şirketlerinde, medikal malzemenin satış ve tanıtım işlerinde, ambulans şirketlerinde görev alabilirler.
Halen kadro sorunu olmakla birlikte, sağlık alanında bu konuda yetişmiş elamanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Kadro sorununun da gelecekte çözüleceği ümit edilmektedir. Ayrıca sayıları gittikçe artan özel hastanelerde de iş bulma şansı artmaktadır. Hastanelerde tıbbi kayıtları, defterleri tutanların doktorlar ve özellikle hemşireler oldukları göz önüne alındığında, bu görevi yapacak tıbbi dokümantasyoncu ve sekreterlerin yetişmeleri halinde yüzbinlerce elemana ihtiyaç olacağı ortadadır. Uluslararası düzeye açılan Türk Tıp Sisteminde yabancı dil bilen, hastalıkları ve ameliyatları uluslararası Koel Sistemi olan ICD - IO - (ICD = International Clasification Of Disiaces) sistemi ile kodlayabilen, tıp diline hakim, anatomi, bilgisayar bilgileri ile donatılmış sekreterlere duyulan ihtiyaç çok fazladır. Özel sağlık kuruluşlarında sekreter, arşivist, istatistik memuru olarak çalışabildikleri gibi ilaç tanıtım firmalarında da görev yapabilirler. Çok iyi bilgisayar bilgisi ile donatılmış olmaları ve on parmak daktilo bilmeleri tıbbi yazılım büroları tarafından çok aranan eleman olmalarını sağlamaktadır. Özel muayanehane hekimlerinin hasta randevu işlerini takip etmekte, doktorların bilimsel çalışmalarında yardımcı olmaktadırlar.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Eğitim süresince, hastanelerin döner sermaye, vakıf gibi kuruluşları ile özel sağlık kuruluşlarında gece ve hafta sonu çalışmalarına katılmak suretiyle ek bir gelir elde edebilirler. Ayrıca, mezuniyet sonrası ödemek koşuluyla Kredi ve Yurtlar Kurumu'ndan "Öğrenim ve Harç Kredisi" alınabilir.
EĞİTİM SONRASI
Tıbbi dokümantasyoncu ve sekreter olarak Sağlık Bakanlığı ve üniversiteler bünyesinde bir kadro bulunmamaktadır. Bu nedenle mezunların hastane ve sağlık kuruluşlarında çalışabilmeleri için yapılacak Devlet memurluğu sınavına girerek başarılı olmaları gerekmektedir. Sınavda başarılı olmaları halinde, memur veya daktilograf kadrolarında l0. derecenin 2. kademesinden göreve başlarlar. Devlet Memurları Yasasına göre göreve başladığı yıl (ortalama asgari ücretin 2 katı düzeyinde maaş + yan ödemeler + döner sermayeden pay alırlar) l0. derece memur maaşından ücret alırlar. Son zamanlarda sağlık teknikeri kadrosuna atananlar da vardır.
MESLEKTE İLERLEME
"Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik" programını bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları taktirde; Sağlık Kurumları İşletmeciliği, Sağlık İdaresi lisans programına dikey geçiş yapabilirler. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunun tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik bölümünden mezun olanlar hastane ve benzer kuruluşlarda idari memur olarak göreve başlarlar. Mesleki başarı ve deneyimlerine göre de büro şefliğine (İdari ve Teknik İşler, Kütüphane ve Dokümantasyon işleri vb.) yükselebilirler.
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
Meslek elemanları, ÖSYM ÖSYS Sınav Kılavuzu 2010, Üniversiteler, Yüksek Öğretim Programları ve Meslekler Rehberi 2000 (Prof. Dr. Yıldız Kuzgun) ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu -2008, Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu, Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
Ulusal Meslek Bilgi Sistemi https://mbs.meb.gov.tr/
Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.